
زندگینامه احمد رضا درویش+جوایز و انتخابها
احمدرضا درویش از نسل دوم سینماگران بعد از انقلاب به شمار میآید. وی در گروه فیلمسازانی قرار دارد که به مضامین جنگ و حاشیه جنگ پرداختهاند. صحنههای آغازین فیلم سرزمین خورشید شاید بهترین صحنههای جنگی سینمای ایران باشد.
درویش در آثار خود بدون قهرمان سازی واکنشهای غیرواقعی شخصیتهای آثار خود را معرفی میکند و به همین دلیل فیلمهای او همچون کیمیا، سرزمین خورشید و متولد ماه مهر همچنان در یادها باقی ماندهاند.
تحصیلات
احمدرضا درویش دوم مرداد 1340 در همدان متولد شد. از کودکی علاقه زیادی به سینما داشت و میگوید بارها برای تماشای فیلم یا نمایش از مدرسه فرار کرده است. بعدها به عکاسی علاقهمند شد و فعالیتش در این حوزه را بهصورت نیمهحرفهای آغاز کرد. در هنرستان هم گرافیک خواند و برای ادامه تحصیل در رشته معماری وارد دانشگاه تهران شد.
اولین فیلم، اولین جنگ
همزمان با شروع جنگ دست به دوربین برد و عکاسی و فیلمبرداری را آغاز کرد. پس مدتی هم کارش در سینما را بهعنوان دستیار آغاز کرد. دستی هم بر قلم داشت و در همان اویل جوانی یکی از نمایشنامههایش «حکایت اول- زنجیرهای ابریشمی» در سالن تئاتر شهر به نمایش درآمد. تنها 23 سال داشت که موفق به گرفتن پروانه ساخت فیلم شد. اولین فیلمنامهاش «کانی مانگا» توسط سیفالله داد کارگردانی شد که همچنان یکی از محبوبترین آثار دفاع مقدس بهحساب میآید. البته احمدرضا درویش بعدها اعلام کرد که آن فیلم برگردانی از فیلمنامهای بوده که خودش قصد کارگردانی آن را داشته است. درویش پس از آن از کار با تهیهکنندگان سرخورده شد. او با سماجت تمام و پول جمعکردن و شراکت با یک نفر دیگر، سرمایه موردنیاز برای ساخت فیلمش را تهیه کرد. سرانجام در سال 1365 اولین فیلم سینمایی احمدرضا درویش با عنوان «آخرین پرواز» به اکران درآمد. «آخرین پرواز» در غالب داستانی هیجانانگیز خیانتها و دستاندازیهای منافقین در جنگ تحمیلی را به تصویر میکشید و تا حدودی موردتوجه مردم و منتقدین قرار گرفت.
موفقت در فجر
«ابلیس» و «آذرخش» ساختههای بعدی او بودند. اما چهارمین اثرش «کیمیا» در سال 74 بود که نام و آوازهی احمدرضا درویش را بیشازپیش بر سر زبانها انداخت. «کیمیا» با بازی خسرو شکیبایی، بیتا فرهی و رضا کیانیان فیلمی بود بازهم در بستر دفاع مقدس که در 9 شاخه ازجمله کارگردانی، نامزد دریافت سیمرغ بلورین در جشنواره فجر شد. این فیلم همچنین در چندین جشنواره خارجی حضور پیدا کرد. اثر بعدی او «سرزمین خورشید» این بار در 13 شاخه نامزد شد و 7 سیمرغ بلورین را از آن خود کرد. این اتفاق به ترتیب برای «متولد ماه مهر»، «دوئل» و «رستاخیز » هم اتفاق افتاد که از این بین «رستاخیز» با دریافت 9 سیمرغ بلورین پرچمدار است. فیلمی که پس از سالها همچنان به اکران عمومی درنیامده است.
مستندسازی
در سال 1380 احمدرضا درویش با ساخت مستند تبلیغاتی سید محمد خاتمی برای انتخابات ریاست جمهوری وارد حوزه مستند-سیاست هم شد. 4 سال بعد همین وظیفه را در برای نامزدی محمدباقر قالیباف بر عهده گرفت و 88 فیلم تبلیغاتی میرحسن موسوی را ساخت.
سمتهای مدیریتی
احمدرضا درویش همچنین فعالیت گستردهای در بخشهای مدیریتی و آکادمیک سینمایی ایران داشته است. ریاست هیئتمدیره مؤسسه فرهنگ تماشاگران ایران از سال ۱۳۷۷، عضویت در هیئت مؤسس موزه سینمای ایران ۱۳۷۷، مدیرعامل خانه سینما ۱۳۷۵–۱۳۷۹، عضویت شورای عالی سیاستگذاری خانه سینما ۱۳۷۱–۱۳۷۶، عضویت در شورای مرکزی کانون کارگردانان ۱۳۷۰–۱۳۷۴، دبیر اولین جشن بزرگ سینمای ایران، داور جشنوارههای فیلم فجر در ۴ دوره و عضویت در هیئتداوران یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلمهای «۱۰۰» ثانیهای، سمتهای وی در این حوزه بودهاند.
رستاخیز
چند سالی میشود که خبری از این فیلمساز مطرح در سینمای ایران نیست. او پس از اتفاقات پیشآمده برای فیلم «رستاخیز» اعلام کرد تا این فیلم اکران نشود دیگر در سینمای ایران کار نخواهد کرد. متأسفانه این اتفاق تاکنون نیز افتاده است. این فیلم در ۲ دی ۱۳۹۲ در سینما فرهنگ با حضور برخی اعضای دولت اکران خصوصی شد و در ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ در کاخ جشنوارهٔ فجر همزمان با برگزاری سیودومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ هم با مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بالاخره به اکران عمومی درآمد. اما ساعاتی پس از آن در پی مخالفت علما و مراجع با محتوای آن و به تصویر کشیدن چهره برخی از پرده سینماها به پایین کشیده شد. فیلمی باعظمت و پرهزینه که در تولید آن از بسیار عوامل مطرح سینمای هالیوود نیز استفاده شده بود، هیچگاه در سینمای ایران به نمایش درنیامد.
قهر با سینما
درویش در این مورد صریحاً رئیسجمهور را مورد خطاب قرار داد و گفت: «چطور شد که از توقف نمایش «رستاخیز» ۱۶ ماه میگذرد اما دولت جمهوری اسلامی ایران با دو وزیر فرهنگ نتوانست مشکل آن را حل کند؟» او همچنین درباره اینکه این فیلم تا چه حد متکی به نظرات علمای دینی و مراجع بوده است توضیح داد: «اساساً این فیلم نمیتواند بدون مشاوره و تحقیق و تعامل با مراجع ساخته شود. نمیخواهم از کسی اسم ببرم اما واقعیت این است که وقت زیادی برای ارائه گزارش و آنچه بنا بود در فیلم اتفاق بیفتد صرف شد. معذورم از اینکه نام کسانی که فیلمنامه را خواندند و نظر دادند ببرم اما اساساً چنین کاری بدون نظر افراد شاخص در فقه و شریعت و دین نمیتواند ساخته شود.» در آخر نیز او موضع نهایی خود در باب توقیف فیلم را اینگونه اعلام کرد: «قبلاً هم گفتهام که تا وقتی که «رستاخیز» اکران نشود دیگر فیلمی نمیسازم به همین دلیل گفتن این حرفها دیگر تکراری است تا ببینیم چه چیز مقدر میشود... ما فیلمساز هستیم و دوست داریم فیلم بسازیم. اما این بچهای که بزرگ کردیم مثل یوسفی است که در چاه گرفتار شده است آنهم به دست برادران بهظاهر دلسوز خود... سرنوشت فیلم در دست صاحبش است و من از هیچکس شکایتی ندارم و همه را به خدا میسپارم .»
سوابق حرفهای:
- رئیس هیئت مدیره مؤسسه فرهنگ تماشا از سال ۱۳۷۷
- عضو هیئت مؤسس موزه سینما ۱۳۷۷
- مدیر عامل خانه سینما ۱۳۷۵ - ۱۳۷۹
- عضو شورای عالی سیاست گذاری خانه سینما ۱۳۷۱ - ۱۳۷۶
- عضویت در شورای مرکزی کانون کارگردانان ۱۳۷۰ - ۱۳۷۴
- دبیر اولین جشن سینمای ایران
- داور جشنواره فیلم فجر در ۴ دوره
جوایز:
برنده جایزه بهترین فیلم اول در هشتمین جشنواره فیلم فجر تهران 1368 برای فیلم آخرین پرواز
جایزه ویژه هیات داوران سیزدهمین جشنواره فیلم فجر تهران 1373 برای فیلم کیمیا
جایزه ویژه هیات داوران در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر تهران 1375 برای فیلم سرزمین خورشید
فیلم شناسی:
آخرین پرواز (1368)، ابلیس (1369)، آذرخش (1371)، کیمیا (1373)،سرزمین خورشید (1375)، متولد ماه مهر (1378)، دوئل (1383)، روز رستاخیز
شروع فعالیت در تلویزیون در سال ١٣٦١.
شروع فعالیت سینمایی با فیلم دوله تو (رحیم رحیمی پور) به عنوان مدیر تولید، بازیگر و دستیار کارگردان در سال ١٣٦٣.
بخشی از فیلم شناسی:
1381 دوئل [کارگردان-فیلمنامه نویس]
1378 متولد ماه مهر [کارگردان - فیلمنامه نویس]
1375 سرزمین خورشید [کارگردان - فیلمنامه نویس- تهیه کننده-مجری طرح]
1373 کیمیا [کارگردان-فیلمنامه نویس-طراح صحنه و لباس]
1372 همه دختران من (اسماعیل سلطانیان ) [مشاور کارگردان]
1371 آذرخش [کارگردان-فیلمنامه نویس]
1369 ابلیس [کارگردان-فیلمنامه نویس]
1368 آخرین پرواز [کارگردان-فیلمنامه نویس]
1366 کانی مانگا (سیف الله داد) [داستان نویس]
1362 دولهتو (رحیم رحیمی پور ) [بازیگر- تهیه کننده - دستیار کارگردان]
جوایز و انتخابها
برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (دوئل) [دوره 22 جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1382]
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم (دوئل) [دوره 22جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1382]
کاندیدای تندیس زرین بهترین کارگردانی (دوئل) [دوره 9 جشن خانه سینما (مسابقه) - سال 1384]
کاندیدای تندیس زرین بهترین فیلم (دوئل) [دوره 9جشن خانه سینما (مسابقه) - سال 1384]
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم (آخرین پرواز) [دوره 8جشنواره فیلم فجر (فیلم های اول و دوم) - سال 1368]
کاندید سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس (کیمیا) [دوره 13جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1373]
کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (کیمیا) [دوره 13جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1373]
کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین فیلم (کیمیا) [دوره 13جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1373]
برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران (کیمیا) [دوره 13جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1373 ]
کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (سرزمین خورشید) [دوره 15جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1375]
برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران (سرزمین خورشید) [دوره 15جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - سال 1375]
کاندید لوح زرین بهترین فیلم سال (دوئل) [دوره 5منتخب سایت ایران اکتور (بهترین های سال) - سال 1384]
کاندیدای لوح زرین بهترین کارگردانی (دوئل) [دوره 5منتخب سایت ایران اکتور (بهترین های سال) - سال 1384]
کاندیدای لوح زرین بهترین فیلم سال (متولد ماه مهر) [دوره 1منتخب سایت ایران اکتور (بهترین های سال) - سال 1380]
هفتمین فیلم سال (متولد ماه مهر) [دوره 15منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین های سال) - سال 1379]
هشتمین فیلم سال (دوئل) [دوره 19منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین های سال) - سال 1383]
چهارمین فیلم سال (سرزمین خورشید) [دوره 12منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین های سال) - سال 1376]
چهارمین فیلم سال (کیمیا) [دوره 10منتخب نویسندگان و منتقدان (بهترین های سال) - سال 1374]